URMERSBACH
Wörterbuch Hochdeutsch/Platt
Ein Wörterbuch mit Mörsdorfer Wörtern im Vergleich zum Platt aus anderen Orten finden Sie hier: woerterbuchmoseleifelhunsrueckorginal2.pdf [17 KB]
| Berressem Hans-Peter Hauptstr. 2 56761 Urmersbach 02653-8888 berressempeter@aol.com Vortrag von Hans-Peter Berressem: Wonteowend on Ormeschbaach von Hans-Peter Berressem, Urmersbach:st.a.hanspeterberressemurmersbach.pdf[223 KB] |
| Junglas Elisabeth Auf dem Brühl 56761 Urmersbach 02653-7711 Vortrag von Elisabeth Junglas: Seite 1:st.a.elisabethjunglasurmersbachseite.pdf[179 KB] Seite 2: st.a.elisabethjunglasseite2.pdf [95 KB] |
Darf dat dat ?
Dat darf dat.
Dat dat dat darf ?!
Quelle: H.-P. Berressem
Vortrag von Peter Berressem
Urmersbach
Mundartabend Mörsdorf
März 2009
mmoersdorfhpberressem2.pdf [371 KB]
Dat dat dat? Dat dat dat. Dat dat dat dat.
Tut die das? Das tut die. Dass die das tut!
Quelle: Albert Bröhling, Urmersbach, broehlingtrebla@online.de
Ormeschbaach om Stähbachtal,
– su be et fréhe woar
Esch wéll usch hout jat dé Äafel benenne,
dét ihr hei da Ormeschbaach kenne?
Bo datt dat läie? - Ei, zwéschen Esch un Maye.
Et Dorf leit om Tal, en Baach läaft dorch de Ort,
ber hei jebohre, ovjewoars un nach hei want, der well niemi fort.
Mir schwätzen oos Mottesproch, mir schwätzen Platt,
manechmol laachen dé ous de Stadt.
De Konne han fréhe mot Läahmdétz un Schiwwese jespillt,
Hepselhaisje jesprunge, owends jesunge,
dat et bos wäit hat jeklunge.
De Mädje woaren huffedésch un manch Schinneoozt
Hat séch sunnes schien jefoozt.
Do komen dann dé Kerle van Houte,
Ewwe et woar debäi och manche Schoute.
Leev, bat os dat en Bullewukes, en Holefernes,
der Dasemstredde, der brouch bäi us nét ansetredde.
Leewe ane van hei, en Scheez ode en Schawo,de sät hej dou Schei,
ewwe se woaren bos hout imme treu.
Kom dann en Schnerch bal on et Hous,
do soh alles anneschte ous.
Jowet der oaartlech, oselesch ode se woar bäd,
do woar et manechmol ad se spät.
De Kindjesbaas wuur jeroof,
De kom van Masbréch oft ze Foos.
Ous em Scheffje wur dann et wärm Wasse jehollt,
jestocht wur mot em Scheid ode mot de Koll
Woar et Kindje do un me woar noch marod,
do wuren Reitere jeschnidde von em Weißbrud.
On em klaane Hous woaren oft séchs Läit, nét imme bequem,
ewwe at woar noch Platz fier de Ehm.
Et wuur jeschafft bos owens spät, ejal bo et Fald looch,
net be hout, bo alles läit brooch.
Mer hat of em Stoppelfald de Mousuhr jestoch
Un ous em Räasches hat de Bouchlappe jeroch
Och Vatte un Motte soll me hout nach ehre,
bat hat me vill van denne kinne lehre!
Dat woar et fier hout, Ihr Läit,
e bésje ous oose ahle Zäit
Hat et uch jefalle, dann kummen éch widde
Dann vezéllen éch uch vom Möhneball,
vom Brummelbär un vam Hilleschsinge.
Quelle: Elisabeth Junglas
Ormeschbaach om Stähbachtal – su be et fréhe woar
Teil III
Vortrag Elisabeth Junglas
Mörsdorf, März 2009
Och dä zweite Däal woar mir janz goot jelunge
Drim dorft éch hout och widdekumme.
Ech hann uch vezéllt van de Fasenéch,
vam Möhneball un vam Vekläade,
äwwe der schienste Daach an Fasenéch woar,
fier de Jungjeselle dä Dénstésch,
mom Brummelbär, janz kloar.
Un éch sohn usch bé et do woar.
Mier hatten om Dorf zwo Wértschafte
Mot Ackebou un Veeh,
Ün on denne Schouere vill un goot Strieh.
On su Strieh wur en junge Borsch onjebunne,
e Fasenéchjesicht an, e Säal im de Bouch,
su komm der Brummelbär jesprunge.
Dé Mädje un Junge komen jelaaf:
Brummelbär, danz, danz!
sos kriste äane of dä Ranz!
Jänsacks Schorsch mot de Quetsch,
Dä Stibb mot de Trummel,
Dann féng der Bär an se brumme.
Su säin se dorch et Dorf jezuche,
mot der Däiwelsjäi,
häi dén éch se usch zeije,
éch spillen se äwwe nét,
Ihr wéllt jo noch jat bläiwe.
Ahle Fasenéchleede wuren jesunge,
„Es war einmal ein treuer Husar“
un „wer soll das bezahlen“,
dé zwei Leede, dé kunnt me goot behahle.
Su zuchen se mot dem Bär van Hous zo Hous,
im Jeld, Eie un Speck ze sammele
fier en schiene Schmous.
Oose Hans-Pete ous em Vierstand
woar imme bäi denne Sammler,
un wost de och bofier,
et jow at emol en Schnaps an de Dier !
Am Enn wuren dé Eie on der Wértschaft jeback,
ode als Eieschmeer veschafft,
dat jede jat devann hatt.
Von dem jesammelte Jeld jow et Käntje Schnaps,
Beer un Wäin,
et woar jat Extras, bäim Brummelbär ze säin.
Am Schluss hatt manch äane en Ferme of de Bier,
et woar en esu schlecht, se woaren jo nét kier.
Be bäi dem Bohle Hein, dä loch do bäd,
se häan jemäant, et wär se spät!
Der moos de letzte Ölung häan, reefen alle Mann.
Wäil bluuß näist Fettejes, schreit der Hein,
dat moos hout net säin!
Hout jét et kaum noch Strieh om Dorf,
de Jugend os at emol mot em Schofsfell dorch et Dorf jerannt,
äwwe dat woar nét dat, bé mier et van fréhe jekannt!
Leider jét der Brauch nét mie jepflächt,
bo en herkom, waß käane su rächt.
Fier us os dé Erinnerung noch schön,
be et domols woar, mot em Brummelbär ze john.
Dat Malleer on dä ahl Schoue
De Schäng staht om Moartplatz un os mot dem Schorsch am schwoade. Doh kit et Klärchje vebäi un jerät of dem ruppeléje Pflaste on`t Stolbere. Om letzte Moment kann de Schäng mot säiner link Flutsch zugräife, dat dat Mamselltje nét fällt.
Et Klärchje, noch e bésje schwindelech om Kopp, säät „Mercie“ un wéll direkt wäidejohn. Immme of Amoure ous, notzt de Schäng säin Schanx un flanneert mot dem Mädje iwwe de Platz.
Als ahle Scharmör mächt en kahn lang Fissemadentje un dem Mädje loute Komplimente. Et Klärchje, zwar e bésje Dussel, os kahnt, bat mot jedem erimpousseert un wéll richtig esdemeert wäre. Doch de Schäng soocht wäide mot dem Mädje ansebännele, bos en mot Rawinesse e Randewu fier de annere Daach arrangscheert hat.
Daachs droff staht et Klärchje om näie Plissee-Reckeltje on dä Kowelenze Stroß of em Trottoar, be dä Schäng om fäine Anzuch ankitt. Kaum stinn séch dé zwei wiesawie, jet et en schwär Schouf Rään. Dat kit dem Schäng goot jeläje, er hat nämlech ka Perpel debäi, er packt dat Klärchje janz leschär unnescht de Tallesch un janz perplex wierd dat Mädje dorch en gruus Poort on en ahl Schoue jedout, bo en ousrangscheert Kutsch staht.
Dä Schäng hängt säine Juppe of dé Neck un bosselt de Tür of, dé nur noch an ahnem Schanier fast os. Et Klärchje sträùbt séch zeiescht jat schennannt, setzt séch äwe dann doch off dat kaboddene Plüsch un ose Schäng setzt séch denäwescht.
Janz dusma jaht der Kawalier zom Angriff iwwe, fummelt un wéll dem Kond anet Korsett. Et Klärchje wehrt séch anfangs nach ferm un vesoocht dem Fillou an se jusche. Äwe der Schängel handeert tuschur wäide un säät: „ Maach kaan Spierenzje un hier of, loute se lamendeere.“
Suh pö-a-pö kann et Klärchje nemie pareere, wierd janz konfus un krischt sejoar noch Pläseer an der Saach. Dann os et su fäär un et jét ka Redour mie. De aal Scharrett fängt an se schoukele, bos dat of amol Roh os.
Dä Musjö stäicht e bésje marod ous dem Wehiggel, säät noch „Sallü“ un witt-witt os dä Kerl veschwunde.
En good Wäil späde, de Schäng hat dat Tät-a-Tät längst vejärs, krischt et Klärchje säin Maleste un merkt zimléch deprimeert dat Malleer.
Et woar en Doue - Im Kérmes erim däit dat leedech Mädje en Konne-Scheeß, ohne dat der Bottlak noch emol do woar.
Dat ärm Mädje jaht bäi de Bollezäi, et jét e Prodekoll un bäi Jericht kann et alles jenau explezeere.
Justemang hat de Schäng Allimende se latze. Doch fräiwellech hat dé Kannallesch nix bezahlt. Suh kohm de Jerichtsvollzieher un hat säine Luhn of de Ärwet jefännt.
Korz droff krischt de Schäng de Flemm, hängt nur noch an de Flasch un läit om Sollebe. Sejoar de Schandärm hat en epoarmol arredteert un on et Dibbo vefracht.
Et Klärchje, bat jo eijentlech kaan Fuub woar, hat dorch de Blamaasch jehierech Manschette krischt un os jewitzde worre. Etleje Jährchje spääde hat et en Frisör jehäirot, zwar en ruude Zinnober, äwwe en janz passabele Kerl; dä hat och noch dem Schäng säine Panz anjehollt - Allabonnöör!
---------------------------
Wäil soll noch ahne sohn, mier Äafele kinnten net ouswärts schwätze!
Text: Reinhold Spitzlei, übertragen von H.-P. Berressem
Of Ormeschbaache Platt hiert séch dat su an:
"Moor freeh os de Hänt erimm
un de janze Hoäf voll Häade"
Quelle: Hans-Peter Berressem