Alf

Bauer Hildegard 
Koblenzer Str. 3 
56859 Alf 
06542-21836 
h.bauer-alf@t-online.de

Schäfer Eva-Maria 
Auf Tannerd 6 
56859 Alf 
06542-21033 
schaefer.alf@web.de 

Das Duo erfreut auf den Mundartabenden stets mit hervorragenden Beiträgen. 

Bläif doch mool e besje stieh

1. Innem Ahle Booch kann ma lesse schu wo die Mussel om schienste ess,

do ess Alf genannt, ob de`t glaafst orra net, doch eint ess ganz gewess:

Refrain

Bläif doch mool e bessje stieh, 

ess et häi net wirklich schie?

Guck die Arras, die Mussel unn die Baach,

enn Bleck wie fir ohs gemaach.

2.  Bess dou oofgespannt, weil viel Stress dou hass, gieh e besje vier de Dier,

ess dat net genooch, guck die Landschaft ooh, unn däi Herz säht doo zo dir:

Bläif doch mool ....

3.  Sport ess sehr gesond, ä darf flott och säi, och mool langsam unn bequäm,

wenn dou joggst un rennst un gucks gor net off, säihs de Wald net vor louder Bäm.

Bläif doch mool ...

4.  Hoss dou Fernweh mool dat es och net schlemm, irjendwann kimmst de wirra zereck,

bess in Alf dou dann, fällt dä eechte Bleck, of dä Baachspouzer loo of der Breck.

Bläif doch mool .....

5.  Stellt dir irjendjemand mool die Frooch, ob dou häi zefrirre bess,

es die Antwort “joo“, dat es doch kloar, weil häi e Steck vom Garten Eden ess.

Bläif doch mool …

Hildegard Bauer

Mir schwätze Platt
Text von Manfred Millen
Vortrag in zwei Versionen von Hildegard Bauer und Eva-Maria Schäfer aus Alf 
Mundartabend März 2009 in Mörsdorf 
Hier klicken: moersdorfhbaueremschaefer.pdf [6 KB]

Die Baachbreck

Die Baachbreck: baachbreck.pdf [791 KB]

Bläif doch mol e bessje stiehn

1. Innem ahle Booch kamma lässe schu,
wo die Mussel om schienste ess.
Doo es Alf genannt, dat seh mir och su ,
doch eint es ganz gewess.

Refrain: 
Bläif doch mool es besje stieh,
esset häi net wirklich schie -
guck die Arras, die Mussel un die Baach,
en Bleck wie fir ohs gemaach. 

2. Bess gestresst dou mool un brouchs fresche Moot, 
gieh e besje fir de Dier.
Guck die Landschaft ooh un dou fehls dich good,
denn däi Herz sät doo zo dir.
Bläif doch mool….

3. Sport es sehr gesond, ä darf flott och säi,
och mool langsam un bequäm. 
Wenn dou drouße renns, michs kei Pous dabäi,
säihs de Wald net vor louder Bäm. 
Bläif doch mool …. 

4. Hoss dou Fernweh mool, dat es och net schlemm,
irjendwann kimms de wirra zereck. 
Bess in Alf dou dann gucksde dich mool imm,
säihs dä Baachspoutzer looh of der Breck.
Bläif doch mool …. 

5. Stellt dir irjendjemand mool die Frooch
ob dou häi zefrirre bess,
es dä Grond doch einfach doargelooch,
weil häi e Steck vom Garten Eden ess. 
Bläif doch mool ….

Hildegard Bauer

Klousewallfahrt freja

Heija popeija popouse,
morje gieh ma noo Klouse,
gieh ma durch de Hesselebesch,
bringe de Kenna poor Hosselnessja met,
dir eint, mir eint -
all dänne freche Kenna keint.

Klousewallfahrt freja

Heija popeija popouse,
wie die Alwa ginge noo Klouse.
Nadirlich net durch de Hesselebesch,
iwwer Pullbach un da dä Klousener Stech.
Von Salmrohr es dat e ganz schie Steck,
un dä selwe Wääsch och wirra zereck.
Hosselnessja honn se net metgebrooch,
awwa Klousener Päifja koomen in Frooch.
Im Zuch honn och anner Läit gesäß,
die woaren net all noo Klouse gewäß.
Jed Dorf hat doomols säin eije Prozessjun,
die Klousewallwahrt hott en lang Tradizjun.

Fir die Alwa ess im Bahnhof Bullay „Halt“,
die Prozessjun get wirra näi offgestallt.
Die Messdeena met Kräiz un Fonne vieroff,
anner Messdeena un de Pasdua gläich droff.
Donooh die Fraue un die restlich Kenna,
dä Schluss maachen wie immer die Männa.

Wäile geiret iwwer die Äisebonnsbreck,
durch Hennerlay un da dat letzd Steck.
„Die Klousenerläit kumme“, rowen die Glocke,
im Dorf mischt sich manchäner of de Socke.
Off’m Kirchplaatz - un dat es schu doll,
get die Prossesjun in Empfang geholl.
Kenna un Erwachsene stiehn bereit,
se zeijen su met de Wallfahrer Verbundenheit.
Su woa et bis in de 60er Joa,
donooh säin se meddem Bus gefoa.

En Erinnerung on en Wallfahrt fia 40 Joa,
wie die Oma Gertrud met noo Klouse woa.
Meddem Bus och zereck un dat es kloa,
säin se wäile nadirlich bis Alf gefoa.
Doch bäi da Kerich woa et wie imma,
doo honn gewoat „Grußläit“ un Kenna.
Die Kenna fia allem woaren gespannt,
kreh ma och gläich ebbes in de Hand?
Dat mischt de Kenna joo en gruß Fräid,
et woaren noch mie Omare wallfahre häit.
Gertruds Enkelscha kummen och gerannt
un hollen die Oma bäi der Hand.
Sollen se die Päifja wäile kreh,
orra eeschdmool in de Kerich rengieh?
Doo get gebät noch en Lidanäi,
als Wallfahrtsabschluss, dat mooß su säi.
Su en Lidanäi ess och ganz schie,
ma brouch et Gebätboch net offzeschlie.
Gertruds Enkel, knapp 4 Joa,
hiert sich die Lidanäi offmerksam ooh.
Bäim „Bitte für uns“ in äner Tua,
pespert dä Jung ebbes der Oma int Ua
un sät wat ä sich loohbäi denkt:
„Hia mool Oma, die Platte hängt.“

H. Bauer, 2013

Ohs ModdasproochMarkt in Alf um 1900

(Zum Vergrößern bitte anklicken! Foto von Hildegard Bauer zur Verfügung gestellt))

Ohs Moddasprooch

Die Idee ahl Fotos ze zeije woar näilich in ohsem Dorf entstann,
un doozwesche en Mundartvortrag woar och im Programm.
Wat interessert die Läit honn äich mäich also gefroocht,
wenn ich von mir ousgie, dann esset vielläicht ohs Sprooch.
Die meese ma nämlich achte un besonners estameere,
mir derwen doch ohs good ahl Platt ne verleere.
Es geit suwiesu nooh un nooh su manich Wuad verlor,
on e poor Bäispille stellen äich et äich wäile mool doar.

Gih holl ma poor Äbbel, soot die Modder frejer, awwer net die goore,
da maache mir dovon Schnetz , orra don se im Owwe broore.
Dofir most äich of de Späijer bis owwe of de Träwe,
do honn nämlich meistens die Hurzelcher gelääje.
Die goofden da in dem ahle Owwe gebrutschelt
Du woren se off eimol och net mie verhurzelt.
Da koom noch e Schliwwerche Brud orra e Kiechtche dabäi,
doomet most ma da manchmool zefrirre säi.
Jerenfalls gesonner wie häit dä Gä-Hunger met Sahnekoche ze stobbe,
wäile mooß äich mäich allerdings on mäiner eijener Noos robbe.

Wierda die vergange säi kann ich äich noch massenhaft nenne,
wer deit zom Bäispill die Wierda „bootschele, näibesse, et schluußt“ noch kenne.
Anner Redewendunge hon sich in ihrer Bedäirung verännert,
do steit ma manchmol lo wie belämmert.
Wenn ma frejer gesoot hot „äich säin net in der Räih“,
da wor man net krank, awwer gesundheitlich net ganz dabäi
Häit soon mäin Kenner: „ Daat kreht die Modder net of de Räih,“
da säin äich net krank, awwer schäint och net su ganz dabäi.
Manch Wierda kann ma gornet in Huhdäitsch sooh.
hollt doch mol nur dat Wierdche „schrooh.“
Wat kann ma met däm kurze Wuad net alles treffend beschräiwe
dofir meeße ma sorje, dat Wuad moß bläiwe.

Ohs Noobere ginge frejer off die Alf un zereck,
häit geit ma no Alf, awwer immer noch of die Fabrik.
Dodren es Jung und Alt sich änisch,
mir giehn nooh Fabrik - dat klingt doch komisch.
Die Bezeichnung „Hellijehäisje wird och net mi lang bestieh,
meistens soon se: „Mir wollen off’t Kapellche gieh.“

Geit, deit und steit klingt manche Ouswerdije komisch in de Uhre,
doch jed Dorf soll doch och säin Eijenheit bewohre.
Ouserdäm säin ma sproochbegabt, mir verstiehn och anner Läit,
loustert mol unn soot mir wat häi dä Satz bedäit:

„Daat dat daat?, dat daat daat! Datt dat dat daat?

Wat ma im Platt ous änem Wierdche kann maache,
dat es ze bewunnere un net nur zom Laache.

Aich hat dä Satz innem annere Dorf gehiert,
in ohsem Platt hätt dat Wuad „deit“ jo nur gestiert. 
Noch ebbes sät ma bäi ohs domet falle ma off
denn in Bullay orra sogor of da Fabrik gäf su net geroof:

„Dunnerwerra, schu wirra gerret e Gewirra.“

Un häi im Hunsreck, - awwer maacht äich dodrim kei Kummer
do gerret Gewilla und dat net nur im Summer.
E schie gruuß Steck Fleisch kimmt do sundaachs in de Bräler
Un es et dann goar, es et e ganz Steck schmäler.
Doch R orra L bäi su Wierda es net mie lang su sitte,
huttisch hoon se sich all statt geschnirre - geschnitte.
. 
Doch wat soll et!
Dat Wichdischste es, dat mir ohs met ohsem Platt net schomme,
domet härre ma schu mool e Standbein gewunne.
Met ohse Kenner homma iwwer Joahr und Daach
in Bezuch of ohs Sproch och Fehler gemaach.
Se sollen et net nur verstieh, se meesen et och schwätze,
wenn och vielläicht die Kommerode dodriwwer laache un hetze.
Denn nur su kann ma erreiche, su leid et mir deit,
dat die „Musselfränkisch Sprooch“ net innergeit. 

Hildegard Bauer, Alf
(anlässlich des Mundartabends am 04.11.07 in Altstrimmig)

Da hoss de e DaalercheMarkt in Alf um 1900

(Zum Vergrößern bitte anklicken! Foto von Hildegard Bauer zur Verfügung gestellt))

1. Die Kenner läfden frejer bescheide und doch fruh
et woar halt ewwe en anner Zäit
doch knaatscht emol e Klänet und hält och noch kei Roh
sträicht die Modder ihm von der Hand die Ennesäit.

Refrain:
Da hoss de e Daalerche geis de of dat Märtche
un keifst da Kehcha, Kälfja, Schwäincha un noch mieh,
dä Daaler woar nur symbolisch im Händche
dä echte woar jo noch im Potmanee.

2. Die Kenner gooften grießer und brouchten och vill mieh
doch villes honn se doch net greet,
dä Moartdaach woar e Fest un doo wollten se och hie,
die Modder helt se ernsthaft int Gebet

Refrain:
Da hoss de e Daalerche geis de of dat Märtsche
un gucks die Kehcha, Kälfja, Schwäincha un noch mieh,
merr’m Karrusellche mist dou e Fährtche
dä Rest dä deiste in dat Potmanee.

3. Ob Jung orrer Alt met der Zäit mooß ma gieh,
et es fier manche vill verlangt,
doch wäira geit die Uhr die Zäit die bläift net stieh,
ous’em Sprochschatz ess dä Kennerspruch verbannt:

Refrain:
Da hoss de e Daalerche geis de of dat Määrtche,
denn Kehcha, Kälfja, Schwäincha gerret doo net mieh,
un och die Währung hott schun e Bärtche,
häit hom ma Euro in däm Potmanee.

Vorgetragen von Hildegard Bauer und Eva-Maria Schäfer anlässlich des Mundartabends am 24.02.2008 in Auderath 

Straßenverhältnisse in Alf um 1950

On die Umgehungsstrooß woar doomools noch net ze denke
die Fahrer mooßden ihr Brummis durch die eng Dorfstrooß lenke
Dat goof en Hauwe Ärjer un vill Verdross,
et woar wirklich e gräilich Verkehrschaos.
On manche Stelle koomen die Autos net onnanner vorbäi,
doch egal wie – e Durchkumme moost säi.
Zerecksetze woar oftmools och ganz schläächt,
un jere Fahrer hott gemeint ä wär im Räächt.
Die Läit honn zogeguckt un effders die Fahrer bedouert,
denn manchmool hott su en Veranstaldung en ganz Stunn gedouert. 
Gän Meddach hott sich die Sach meistens zoogespetzt,
un on ohsem Keschefister honn äich in da eeschda Räi gesetzt.
Doch die Mikrowell hat ma doomools noch net entdeckt
un kaal Esse hot joo einfach net geschmeckt.
Su honn äich och schunnemool gääß in aller Hast
un hat trotzdämm dä spannendsde Moment verpasst.
Un Arwet hat ma die Modder schleßlich och offgetroo,
doch om nächste Daach woaren wirra näi Verkehrsstockunge doo.

Quelle: Hildegard Bauer

Dat Alefer Maria en Kölle (Köln)

Zu der Zeet, als dä gesamte Autoverkehr noch durch Allef ging – die Umgehungsstroass koom escht Mitte der 50er Joar – stand en Alefer Winzer vir säiner Dier im dä Verkehr ze beobachte. Do hält ein Lastwoan oo, weil et nimmi wäira ging. Off der Dier von dem Lastwoan woa ze lässe, datt dä oos Kölle koom.

Zweschen dem Winzer und der Lkw-Fahrer koom et zoo foljendem Dialog: (bis hierher St.Aldegunder Platt)

Winzer: Kummt Dir ous Kölle
Fahrer: Jo, isch sinn en echte Kölsche
Winzer: Da kennst dou secher och oos Maria, dat no Kölle verheiroot ess?
Fahrer: (ahnt etwas und antwortet): Awwer sicher kenne isch dat Maria.
Winzer: Dann holl dem Maria doch häi dat Kestje Wain met.

Maria woat häit noch off dat Kestje Wäin.

Nacherzählt von Gerhard Schommers