Ein Wörterbuch mit Mörsdorfer Wörtern im Vergleich zum Platt aus anderen Orten finden Sie hier: woerterbuchmoseleifelhunsrueckorginal2.pdf [17 KB]
Foto: Foto Klaus Wendt | Franz Börsch Vortrag: Daham ess Dahamst.a.franzboersch9.11.08.pdf [240 KB] |
Vortrag von Franz Börsch
Mundartabend in Mörsdorf
März 2009
Seite 1: mmoersdorffboersch1.pdf [174 KB]
Seite 2: mmoersdorffboersch2.pdf [207 KB]
Zwiegespräch zwischen Opa und Enkel
Vortrag von Peter Färber
Mundartabend in Mörsdorf
März 2009
Seite 1: moersdorfpfaerber1.pdf [209 KB]
Seite 2: moersdorfpfaerber2.pdf [168 KB]
Seite 3: moersdorfpfaerber3.pdf [215 KB]
Seite 4: moersdorfpfaerber4.pdf [209 KB]
Seite 5: moersdorfpfaerber5.pdf [110 KB]
Seite 6: moersdorfpfaerber6.pdf [142 KB]
Die alte Häiser
Mörsdorf
Kommen esch Haam, gien esch immer su ger,
dorsch os Derefje, kräiz unn quer.
Guggen en jere Hof ereh,
et get doch immer äbbes Näies ze seh.
Omm beste ewwa det ma gefalle,
wenn die alte Häiser were goot erhalle.
Bat hout net mie selbstverständlesch es,
vill „Altertimscha“ hot ma schunn oofgeress.
Die säin leider unwirrabränglesch fort,
läie of da Kipp, bäi Dreck unn Schrott.
Immsu wichdia et ess,
ze erhalle , bat noch ze erhalle ess!
Die alte Boute kinnen us berichte,
monch schiene unn trourie Geschichte.
Ma moos die Sprooch von suem Hous verstih,
enn Gedanke wella ma en änt ereh mol gieh.
Die Äje-Housdier gäht schwer offzeschleese,
bän hot die schunn all re- und rousloose meese?
Enn da Kesch noch dä Herd, memm Scheff dabäi,
bat mooch häi all gekocht unn geback wure säi?
Die Stuff es gemitlesch, die Sunn schäint ereh,
on da Kermes kumma die Läit offem Cheselong setze seh.
Die Trapp oft Hous hot ihr eie Melodie,
die Boarda singe „us det alles wieh“!
Owwenoff kläne Kommare, gebleemelt green un blo,
segar dat Pundloch emm Borrem ess noch do.
Die Sprossefistare honn sesch fäin gemaach,
tran hout Äisbloome on suem kalte Daach.
Heiliebild, Pissdeppsche, Waschlavour,
ber hot häi daletzt gebohnert nur?
Omm Späija reschdet noch no Frucht un geräschtem Flääsch,
die alt Mol lo hott lang geseh käne fresche Dääsch.
E Mäisje laaft flott fort en e Loch,
ousem Netz omm Schorschde kimmt die Spenn gekroch.
En de Keller ous Fels moos ma gebeggt ereh gieh,
ma seht noch et Buhne- unnet Kappesdeppe stieh.
Dorsch dä Housgang on da Staaldier vorbäi,
bat mooch do noch dahenner ze finne säi?
Dat sellt ihr selwa mol entdecke,
denn esch well die Vierwetz enn uch wecke.
Oos Vorfahre honn iwwer Generatione erhalle,
Häiser die en oosem Wohlstand verfalle.
Se säin e goot Steck Dorfkultur,
hieren dozo bie enn der Kersch dä Pastur.
Drenn wonne welle vill net mie,
ma hät gär alles modern unn schieh,
Gruuse Zemmer, Sunnebleck,
Wentergaade, näjesda Chick.
Su e alt Hous horret doher schwer,
stät oft jahrelang schunn leer.
Met besje Gleck kimmt äner ous der Stadt,
dä Huhous, Krach unn Autus satt,
kaaft sesch su es Häisje häi,
unn rafftet wirra en die Räih.
Seht ma da die Läit vorbäi dronn gieh,
säht jera: „Kenna na, bie schieh!“
Ganz gläisch ber enn su e Hous ezehe wollt,
dä Housnomme, dä wert met iwwerholt.
Dat hot Tradition, dodronn hält ma fest,
su war dat schunn imma, su esset da best.
Merra Stroph ousem „Alde Rhodes“ beschleesen esch mäi Gedicht,
dä Verfasser mir domet ous da Seel erous spricht:
„Drimm saan esch imma wirra, dat Alte halt enn Schuss,
et es fir uss e Ohgedenk, von freha her enn Gruus!“
Quelle:
Guido Brachtendorf, Köln/Mörsdorf
Damit alte Mörsdorfer Wörter und Ausdrücke nicht aussterben
und unsere Muttersprache der Nachwelt erhalten bleibt.
Dat ä Wort en Measchdorf gefällt us dabest.
"Et es meggalesch schieh"
(von Hermann Etges - neu aufgelegt von Werner Platten)
Drimm halle mia dodronn och allezäit fest:
batt det wieha bie wieh, et det meggalesch wieh,
batt es schiena bie schie, et es meggalesch schieh,
batt es hieha bie huh, et es meggalesch huh
mia säi fruha bie fruh, mia säi meggalesch fruh.
Bäi us sät ma statt Hose, gans änfach bluß Box
un Asoziales datt es häi Gesocks
bäi us sät ma Perpel, en Lahr häst et Scherm
un die Bouare finne monchmol net richdech dä Tärm.
Besawelt es äna, dä schunn ziemlech dräckech,
en Dappes dä anna, dä su besjä gäckech,
en Kläna, datt es häi bäi us halt en Dotz,
un monchmol wäs ma net mie bo har es un hotz.
En Krolles es äna, met Locke om Kopp,
en Kreisel, datt es häi en Measchdorf en Dopp,
en Dutzera es äna dä imma kä Zäit,
un kräcksä do mäßtens die halfkranke Läit.
Häi werd net gewildert, bäi us det ma strebbe,
äwwa bluß, wenn’s dä näist mie hoss fia ent Deppe,
en ganz stäile Berg, dä es bäi us gäh,
un frät, sät ma fia alles batt es ziemlech zäh.
Ouserde det äna däet träift ziemlech arresch,
bäi der Säi unnaschäd ma zweschesch Muck un em Barresch,
en die Stann hott ma immer dä Kappes gädoh,
die Wäiwa hänn frea ä Räiläifjä oh.
En Mannsläitsjacke war freha en Korres,
die Kerle honn unnesch der Nos hout en Schnorres,
om Späija war ä Häisjä fia et Fläsch drenn ze räije,
wenn en Hund säi Bän hefft, batt well ä da?- Säijä!
Wenn et beßje gerehnt hot, da horret gefisselt,
häi wird net geschüttelt, bäi us werd gerisselt,
häi sät ma och Freije fia alte Fraue,
en Lousat dä wird en dä Läiskoul gehaue.
Ä Framensch batt freach es , dat nennt ma häi Ooz.
un et Gendäl davon, datt es halt en Booz,
fia Zwiwwele do sät ma bäi us och alt Ellech,
en Memm es datt Dinge bo rous kimmt die Mellech.
Bäi us det ma net husten, bäi us det ma kotze,
no reichlech Bea, do kannste ferm fotze,
schnouse don die Wäiwa gea, mäßtens ganz hählech,
no äna Fäija es datt oft ziemlech nählech.
Bäim Rutlaf do bes de schunn ziemlech erkält,
bäi us wird gegauzt, un net bluß gebellt,
bäim siare laawe, do kimmst de ont foche,
met Schliwware kannst de mol flott ebbes koche.
Bäi us sät ma net schief, bäi us sät ma schäpp,
un wenn’s de ze foul bes, da kres dä die Flepp,
en Man met vill Schold, dä hot häi frem Riwwe,
dä Jounes hot ma Ustere ous der Kerch rous getriwwe.
Häi wird net probiert, bäi us werd gekoat,
un mette em Derfje do ho ma die Poat,
en Kneddel dat kann ä klä Mädche mol säi,
orra Keh hon se om Hennare gläich hafwäis dabäi.
Morjens stät ab un zo och mol Matte om Desch,
mir sa och net Sperling bäi us sät ma Mesch,
en Tüte dat es häi bäi us bluß en Tutt,
die Kanne hon mäßtens via dronn och en Zutt.
Bat grunzelesch es dat wäß jira hier,
nou sa ma datt Wort mol off Hudäitsch dofia,
häi werd net gegähnt, bäi us wird gegieft,
un bea ous der Roll fällt, dä wird häi gehieft.
Freha hon dech Morjens die Honne geweckt,
met der Säiboll do hot ma dat Präisel gescheppt
Ä kränkalesch Kend, dat es halt en Krutsch
fia ä liederlech Framensch do sät ma häi Flutsch.
En Koche met Quetsche dä schmackt jira Schness
em Backes do brouch ma die Schoss un die Kess
wels dä dech wäijä, dofia es die Woh
un wenn’s dä mech ärjas, da weren ech schroh.
Bäi us sät ma net Brunnen, bäi us sät ma Boa
bäa net richdesch vagorrat, dat es häi en Zoa
mia säi och net ängstlech, häi es ma Vergäisat
mia hon och kän Tasche, bäi us sät ma Räibat
Statt Eisbein do sät ma bäi us häi bluß Hääs
fia ällere Frae, do sät ma och Wääs
en Linkstotsch es äna met zwo linkse Hänn
un schläi säi zom Bäispill net ganz richte Wänn
Ma fängt bäi osa Kenna met Huhdäitsch schun oh,
dat es en Verlust fia os Dorf ohne Froh
bal hot ma en Measchdorf dat Wort ganz vageaß
bat Generatione fia sech hon beseaß.
Et es meggalesch schieh
Quelle:
Eliane Mauritz, Mörsdorf
Mehr über Mörsdorf:
http://www.heimatmuseum-moersdorf.de/sprache.htm
Anm.: Foto dieser Seite entnommen
http://www.900JahreMoersdorf.de
Anm.: Foto dieser Seite entnommen
Hier geht es nach Mörsdorf:http://www.heimatmuseum-moersdorf.de. Auf der Startseite von Mörsdorfauf den Button klicken!